W Peru poza pięknymi atrakcjami, krajobrazami, jest też sporo pyszności. Tym razem skupiamy się na tutejszej kuchni, a dokładniej na jednym z jej produktów, tj. na ziemniaku. Kto z Was wybiera się do Ameryki Południowej, w tym do Peru, będzie miał niepowtarzalną okazję posmakować wielu unikalnych ziemniaczanych potraw, jak też samych kartofli w każdym kolorze oraz kształcie. Dlaczego? Poniżej więcej o tym, co łączy Peru i ziemniaki 🙂
Peru i ziemniaki to zestaw obowiązkowy w Ameryce Południowej 🙂
Ziemniak to, obok ryżu, pszenicy i kukurydzy, najważniejsza roślina na świecie, którą żywi się grubo ponad miliard osób. Skąd pochodzi? Póki co wszystkie dowody wskazują, że z Andów Ameryki Południowej, a ściślej z terenów dawnego inkaskiego państwa Tahuantinsuyu. Być może z czasem ta teoria się zmieni, bowiem aktualnie archeolodzy odkryli w stanie Utah w Stanach Zjednoczonych najwcześniejsze resztki skrobi ziemniaczanej, datowane na ok 11 000 lat. Czyżby to zatem tu pojawiły się pierwsze ziemniaki? Więcej o tym odkryciu dowiecie się z artykułu tutaj. A my, póki co za nadal aktualną przyjmujemy wersję, że to Ameryka Południowa jest regionem, skąd pochodzą te przepyszne rośliny.
Przyjmuje się, że w peruwiańskich Andach ziemniaki zaczęto udomawiać ok 8000 lat temu. Aktualnie uprawia się je w ponad 130 krajach. Gdzie produkuje się najwięcej ziemniaka? Niestety nie w Peru, mimo że to ono jest królestwem ziemniaczanych odmian. Aktualnie największym producentem ziemniaka są Chiny. Polska w ogólnoświatowym rankingu producentów tej rośliny wypada bardzo dobrze, znacznie lepiej niż Peru, jest bowiem zawsze w pierwszej dziesiątce.
Na świecie istnieje około 4000 różnych odmian ziemniaka, z których większość znajduje się wyłącznie w Andach w Peru. W całej Uni Europejskiej dostępnych jest 1247 odmian (Wspólnotowy Katalog Odmian Roślin Rolniczych – CCA), w Polsce zaś, w Krajowym Rejestrze Odmian Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych wpisano ich 137.
A gdzie znajduje się największy na świecie bank genów ziemniaka? Tym razem to Peru może się poszczycić, bo to właśnie tutaj otworzono Międzynarodowe Centrum Ziemniaka (CIP). Przechowywanych jest w nim około 13 000 próbek ziemniaków oraz innych bulw, tj.: ponad 4900 odmian uprawnych i dzikich odmian ziemniaków; ponad 6500 odmian słodkich ziemniaków, jak też ponad 1300 odmian bulw andyjskich – takich jak oca, olluco, arracacha i yacon.
Sława ziemniaka jest na tyle wielka, że doczekał się on także i swojego święta. W Peru dzień ziemniaka obchodzony jest w dniu 30 maja. Dla odmiany w Stanach Zjednoczonych, światowy dzień ziemniaka obchodzi się 27 października.
Kiedy ziemniak trafił do Europy?
Hiszpanie, którzy podbili Inków w 1532 r. nie zdawali sobie sprawy z istnienia w inkaskim imperium wielu skarbów, w tym nie wiedzieli o walorach odżywczych kartofli. Z tego też powodu długo nie były one w Europie stosowane do celów jadalnych. Co prawda trafiły do europejskich krajów niedługo po podbiciu Tahuantinsuyo przez Francisco Pizzaro, czyli jeszcze w XVI wieku, przy czym przez długi czas wykorzystywane były głównie, jako roślina ozdobna. Ba, ziemniak miał nawet bardzo złą sławę. W owych czasach wierzono, że jest niestrawny i szkodliwy dla zdrowia, winiono go nawet za spowodowanie niektórych chorób, w tym trądu.
Pozytywną sławę ziemniakom przyniósł dopiero francuski botanik i chemik Antoine Parmentier, który żył w XVIII wieku. Prowadził on badania nad tą rośliną, zachęcał do masowej jej uprawy, co ostatecznie przyniosło rezultaty. Sam Parmentier dostał nawet nagrodę od króla Francji za znalezienie produktu, który może zaspokoić głód w Europie. Takowym okazał się właśnie bohater tego artykułu – ziemniak!
- Łatwy i szybki w uprawie – kartofle mogą bowiem rosnąć w każdym klimacie, od poziomu morza do ok 4,700 metrów nad poziomem morza
- Zawierający wiele składników odżywczych – ziemniaki są źródłem m.in. witaminy C i B, jak też żelaza, potasu i cynku.
Historia ziemniaka nie mogła się zatem potoczyć inaczej, jak ogólnoświatowym sukcesem! Musiał on ostatecznie stać się jednym z najbardziej popularnych i podstawowych produktów żywnościowych 🙂
Najpyszniejsze peruwiańskie dania z ziemniaka
Odwiedzając dawny kraj Inków obowiązkowo trzeba spróbować tutejszych, ziemniaczanych potraw. Z tych najbardziej smakowitych i popularnych polecam:
- Papa rellena – Jak zrobić to danie? Przepis znajdziecie m.in. w tym filmiku
- Causa limeña – Jak zrobić to danie? Przepis znajdziecie m.in. w tym filmiku
- Papa a la huancaína
- Carapulcra
- Ocopa
Inne ciekawostki o ziemniakach przeczytasz także w artykule Chuño i moraya, czyli jak się przechowuje ziemniaki w Peru przez 20 lat?
Wszystkim miłośnikom ziemniaka życzymy jak najwięcej kartoflanych potraw i smaków 🙂 A tutaj inne filmy o ziemniakach z Peru 🙂 LA PAPA ES ORIUNDA DEL PERÚ oraz Las papas.
